Meshiakh ben Dovid zitst oybn on

Inicjał tzw. Haggady Kaufmanna, wykonanej w XIV wieku w Katalonii, przedstawia króla unoszącego kielich w błogosławieństwie: BRWK, czyli Baruk Adonai, „Błogosławione imię Pana”. Król to zapewne Dawid, ponieważ obraz znajduje się w Haggadzie podsumowującej liturgię sederowej wieczerzy, zaraz po 113. psalmie Dawida:

Chwalcie Pana!
Chwalcie imię Pana!
Błogosławione imię Pana teraz i na wieki!
Od wschodu do zachodu słońca chwalcie imię Pana!
Pan jest ponad wszystkimi narodami,
jego chwała przewyższa niebiosa.

David Kaufmann (1852-1899), urodzony w Czechach, zdobył w drodze konkursu pierwsze stanowisko profesorskie w Seminarium Rabinicznym w Budapeszcie, założonym w 1877 roku. W ramach warunków perfekcyjnie nauczył się języka węgierskiego i przekazał swoją unikatową kolekcję średniowiecznych rękopisów hebrajskich Węgierskiej Akademii Nauk. Obecnie pracujemy z Studiolum nad internetowym wydaniem.

Inicjał tego słynnego rękopisu wybraliśmy jako emblem wydania. David Kaufmann choć na chwilę utożsamił się z królem Dawidem, gdy w swojej radości z zakupu najstarszej zachowanej Miszny – rękopisu z X wieku z Palestyny – wpisał na stronie tytułowej własny wiersz wdzięczności zatytułowany „Psalm Dawida”.

To przedstawienie króla Dawida – w świetle eschatologicznym sederowej wieczerzy – również zapowiada postać jego następcy, Mesjasza, jak opisuje to poniższa piękna pieśń chasydzka:

Perłowy naszyjnik, złota flaga Mesjasz, syn Dawida, siedzi na górze Trzyma kielich w prawej ręce, Błogosławi cały świat. Amen i amen, tak jest prawda: W tym roku przyjdzie Mesjasz. Jeśli przyjedzie wozem, nadejdą dobre lata. Jeśli przyjedzie konno, nadejdą dobre czasy. Jeśli przyjdzie pieszo, Żydzi wejdą do ziemi Izraela.

Shnirele perele, gildene fon Meshiakh ben Dovid zitst oybn on Er halt a bekher in der rekhter hant, Makht a brokhe afn gantsn land. Omeyn veomeyn, dos iz vor, Meshiakh vet kumen hayntiks yor. Vet er kumen tsu forn, Veln zayn gute yorn. Vet er kumen tsu raytn, Veln zayn gute tsaytn. Vet er kumen tsu geyn, Veln di yidn in erets yisroyl aynshteyn.

Kata opowiada, że kiedy Klezmatics pod koniec lat 80. – wśród pierwszych oznak otwarcia – dali koncert w Budapeszcie, przez cały wieczór bawili się nowoczesnymi melodiami klezmerskimi, takimi jak

Klezmatics: Man in a Hat (3'03") (z albumu Jews with Horns)

a na końcu nagle zamilkli, po czym cicho zaczęli tym: W tym roku przyjdzie Mesjasz.

Klezmatics: Shnirele perele (6'11") (z albumu Rhythm & Jews)

Publiczność – Żydzi sekularyzowani drugiej i trzeciej generacji – słuchała ich w głębokim, poruszającym milczeniu.